Νεφρίτιδες. Τι είναι;
Τι είναι οι νεφρίτιδες και ποια η θεραπεία τους;
Νεφρίτιδα (ή σπειραματονεφρίτιδα) ονομάζεται η ομάδα νεφρικών νόσων που προσβάλλει τα σπειράματα (τα εκατομμύρια φίλτρα) του νεφρού. Συνήθως οι νεφρίτιδες έχουν ανοσολογική αιτιολογία. Η «κλινική τους εικόνα» μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συμπτωμάτων: αιματουρία ή/και λευκωματουρία, επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας, αρτηριακή υπέρταση κλπ.
Πώς διαγιγνώσκουμε τις νεφρίτιδες;
Η υποψία για την ύπαρξη νεφρίτιδας τίθεται με την ανεύρεση παθολογικών ευρημάτων στη γενική ούρων. Συνηθέστερα τα αίτια περιλαμβάνουν αίμα ή/και λεύκωμα (πρωτεΐνη).
Σε ότι αφορά στην αιματουρία:
Η ύπαρξη αίματος στη γενική ούρων σε κάθε περίπτωση αποτελεί παθολογικό εύρημα και πρέπει να διερευνάται. Ποιες εξετάσεις όμως μπορούν να προσδιορίσουν την αιτία της αιματουρίας;
Η πρώτη εξέταση εκλογής (μετά τη γενική ούρων που το ανίχνευσε) είναι η μικροσκοπική ούρων. Μέσω αυτής της εξέτασης μπορούμε με σχετική σιγουριά να εντοπίσουμε αν το αίμα προέρχεται μέσα από τον νεφρό (νεφρολογικές παθήσεις) ή αν προέρχεται από εξωτερικά αίτια (μηχανικά, πχ. πέτρες, λοιμώξεις κλπ.).
Αν η αιματουρία είναι σύμπτωμα κάποιας νεφρικής πάθησης και συντρέχουν και άλλοι λόγοι που θα σας εξηγηθούν από τον νεφρολόγο σας, τότε θα πρέπει να γίνει βιοψία νεφρού. Μέσω της βιοψίας θα διαπιστωθεί με ακρίβεια η αιτία πρόκλησης της αιματουρίας.
Σε ότι αφορά στη λευκωματουρία (ή πρωτεϊνουρία):
Η λευκωματουρία, όπως και η αιματουρία, είναι ένα παθολογικό εύρημα το οποίο θα πρέπει να διερευνάται περαιτέρω σε περίπτωση που βρεθεί στην εξέταση της γενικής ούρων. Αντίθετα όμως από την αιματουρία, η λευκωματουρία προέρχεται σχεδόν πάντα από τον νεφρό.
Όταν διαπιστωθεί η λευκωματουρία, το επόμενο βήμα αφορά στην εν τω βάθει διερεύνησή της. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να μετρήσουμε πόση ποσότητα λευκωματουρίας υπάρχει στα ούρα σε ένα 24ωρο (η ποσότητα στο 24ωρο είναι αυτή στην οποία αναφερόμαστε στη νεφρολογία). Η μέτρηση αυτή πραγματοποιείται μέσω της συλλογής των ούρων για ένα ολόκληρο 24ωρο ή κάνοντας μια μέτρηση σε πρωινό δείγμα ούρων.
Η διάγνωση της λευκωματουρίας είναι σημαντική γιατί υποδηλώνει συνήθως κάποια νεφρική βλάβη (αποτελεί προγνωστικό δείκτη τόσο της νεφρικής λειτουργίας όσο και καρδιαγγειακών συμβαμάτων). Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι σε μεγάλες ποσότητες (χιλιάδες mg) είναι «τοξική» για τον νεφρό τον ίδιο, ανεξάρτητα από την αιτία που την έχει δημιουργήσει.
Ποια είναι τα συμπτώματα της πρωτεϊνουρίας;
Συνήθως οι ασθενείς με πρωτεϊνουρία είναι ασυμπτωματικοί και δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις στις οποίες εμφανίζεται μεγάλη πρωτεϊνουρία (> 3000 mg). Στις περιπτώσεις αυτές, συνήθη συμπτώματα αποτελούν τα οιδήματα στα πόδια και στα βλέφαρα, ή/και τα αφρώδη ούρα.
Συμπερασματικά για τις νεφρίτιδες
Οι νεφρίτιδες είναι χρόνια νοσήματα, με περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Ορισμένα είδη νεφρίτιδων μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στους νεφρούς εάν μείνουν για μεγάλο διάστημα χωρίς θεραπεία. Για το λόγο αυτό, εάν υπάρχει οποιοδήποτε σύμπτωμα ή υποψία για την ύπαρξη νεφρίτιδας, θα πρέπει ο ασθενής να οδηγείται το συντομότερο δυνατόν στον νεφρολόγο. Ο ιατρός μέσω της κατάλληλης διάγνωσης και θεραπείας είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο ποσοστό των νεφρίτιδων και να αποτρέψει την εμφάνιση μη αναστρέψιμων καταστάσεων όπως η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
Βιβλιογραφία
1: Visconti L, Cernaro V, Ricciardi CA, Lacava V, Pellicanò V, Lacquaniti A, Buemi M, Santoro D. Renal biopsy: Still a landmark for the nephrologist. World J Nephrol. 2016 Jul 6;5(4):321-7. doi: 10.5527/wjn.v5.i4.321. Review. PubMed PMID: 27458561; PubMed Central PMCID: PMC4936339.
2: Bandari J, Fuller TW, Turner Іі RM, D'Agostino LA. Renal biopsy for medical renal disease: indications and contraindications. Can J Urol. 2016 Feb;23(1):8121-6. Review. PubMed PMID: 26892051.
3: Fiorentino M, Bolignano D, Tesar V, Pisano A, Van Biesen W, D'Arrigo G,Tripepi G, Gesualdo L; ERA-EDTA Immunonephrology Working Group. Renal Biopsy in 2015--From Epidemiology to Evidence-Based Indications. Am J Nephrol. 2016;43(1):1-19. doi: 10.1159/000444026. Epub 2016 Feb 5. Review. PubMed PMID:
4: Hogan JJ, Mocanu M, Berns JS. The Native Kidney Biopsy: Update and Evidence for Best Practice. Clin J Am Soc Nephrol. 2016 Feb 5;11(2):354-62. doi:10.2215/CJN.05750515. Epub 2015 Sep 2. Review. PubMed PMID: 26339068;
5: KDIGO Clinical Practice Guideline for Glomerulonephritis, Kidney International Supplements (2012)