Ιατρικές Πληροφορίες

Τι είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη;

Είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται καθημερινά για την αναλγητική τους δράση (παυσίπονα) και για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τους. Επίσης χρησιμοποιούνται και σαν αντιπυρετικά.

Μπορούν να βλάψουν την λειτουργία των νεφρών μου;

Υπό ορισμένες συνθήκες ΝΑΙ. Γύρω στο 1 με 5 % των ασθενών που παίρνουν αυτά τα φάρμακα θα εμφανίσουν πρόβλημα με τους νεφρούς τους. Μπορεί να δημιουργήσουν Οξεία Νεφρική Ανεπάρκεια ή σε χρόνια χορήγηση και σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προξενήσουν Χρόνια Νεφρική Νόσο.

Σε τι δοσολογία μπορεί να μου δημιουργήσει ΧΝΝ;

Σε μεγάλες καθημερινές δόσεις και για μεγάλο διάστημα , μπορεί να δημιουργήσουν μια βλάβη στον νεφρό που ονομάζεται Χρόνια Διάμεση νεφρίτιδα, μια κατάσταση που οδηγεί σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Γιαυτο ένας χρήσιμος κανόνας είναι όχι χρήση πάνω από 10 ημέρες σαν  παυσίπονα και όχι πάνω από 3 ημέρες σαν αντιπυρετικά.

Μπορούν να δημιουργήσουν και Οξεία Νεφρική Ανεπάρκεια;

Ναι οποιοδήποτε ΜΣΑΦ μπορεί να δημιουργήσει ΟΝΒ, ακόμα και τα νεώτερα.

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που με κάνουν πιο ευάλωτο στην Οξεία Νεφρική Ανεπάρκεια ;

Ναι. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου , που αυξάνουν την πιθανότητα για μια οξεία επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας κάποιου που λαμβάνει ΜΣΑΦ. Αυτοί είναι :

• Προϋπάρχουσα Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια
• Αφυδάτωση ή από κάποιο παθολογικό αίτιο (πχ διάρροια) ή από αυξημένη χρήση διουρητικού
• Καρδιακή Ανεπάρκεια
• Κίρρωση του ήπατος
• Κάποια συχνά σε χρήση φάρμακα της πίεσης (οι αναστολείς του άξονα Ρενίνης Αγγειοτασίνης Αλδοστερόνης – ρωτήστε τον θεράποντα νεφρολόγο σας)
• Αυξημένη ηλικία
• Μεγάλες δόσεις ΜΣΑΦ
• Υπερασβεστιαιμια (αυξημένο ασβέστιο στο αίμα)

Υπάρχουν τρόποι να προλάβω αυτή την βλάβη στους νεφρούς μου;

Ναι. Να αποφεύγονται τα ΜΣΑΦ σε όποιον έχει ένα ή περισσότερους  παράγοντες κινδύνου.  Υπάρχει από την ιατρική κοινότητα η σύσταση, να αποφεύγονται αν είναι δυνατόν, εντελώς σε όποιον έχει ΡΣΔ < 60 ml/min (ρωτήστε τον θεράποντα νεφρολόγο σας) και ιδιαίτερη προσοχή στην χρήση τους (εφόσον είναι απαραίτητη) σε ασθενείς με ΡΣΔ από 60 έως 90 ml/min.

Σημαντικό ακόμα είναι  να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χρήση ΜΣΑΦ με κάποια ουσία που μπορεί να είναι βλαπτική για την νεφρική λειτουργία (όπως πχ σκιαγραφικό σε αξονικές τομογραφίες)

Αν έχω νεφρική ανεπάρκεια (μέτρια ή σοβαρή) υπάρχει κάποια δόση ΜΣΑΦ που να είναι ασφαλής ;

Όχι! Ακόμα και μια μικρής διάρκειας χρήση και με μικρές δόσεις είναι δυνατό να αύξηση την πιθανότητα  για ΟΝΒ. Δεν υπάρχει δλδ μια «ασφαλής» δόση.

Η ασπιρίνη είναι και αυτή ΜΣΑΦ και πάσχω από ΧΝΝ. Μπορώ να παίρνω το ασπιρινακι που μου έχει συνταγογραφηθει;

ΝΑΙ! Η συνταγογραφούμενη,  μικρή δόση ασπιρίνης για πρόληψη αγγειακών επεισοδίων (εμφράγματα του μυοκαρδίου , αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κλπ) είναι ασφαλής για την νεφρική λειτουργία.

Υπάρχουν παυσίπονα που είναι ασφαλή για κάποιον που πάσχει από ΧΝΝ;

Ναι. Πχ αυτά με βάση την παρακεταμολη. Είναι ασφαλή για την νεφρική λειτουργία, πάντα μετά από οδηγία του θεράποντα ιατρού σας. Υπάρχουν κι άλλα που μπορεί ο γιατρός σας να σας συνταγογραφησει.

Τι είναι οι σκιαγραφικές ουσίες;

Είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται ευρέως από ακτινολόγους και καρδιολόγους για την καλύτερη απεικόνιση των οργάνων στις αξονικές τομογραφίες, στις μαγνητικές και στις αγγειογραφίες / στεφανιογραφίες. Χωρίς αυτές, η εξέταση ή δεν μπορεί να γίνει (στεφανιογραφιες / αγγειογραφίες) ή για συγκεκριμένες κλινικές περιπτώσεις και ερωτήματα έχει χαμηλή διαγνωστική αξία (αξονική τομογραφία/ μαγνητική).

Τι είναι η οξεία νεφρική βλάβη από σκιαγραφικό (ΟΝΒ-Σ);

Είναι μια , όχι τόσο συχνή, οξεία νεφρική βλάβη που οφείλεται στην ενδοφλέβια χορήγηση κάποιων σκιαγραφικών ουσιών κατάλληλες για αξονικές / μαγνητικές. Συχνά είναι αναστρέψιμη.

Πόσο συχνή είναι ;

Σε άτομα χωρίς παράγοντες κινδύνου, το ποσοστό είναι 2%. Τα ποσοστά αυξάνουν όταν προϋπάρχουν παράγοντες κινδύνου. Για άτομα πχ με Σακχαρώδη Διαβήτη και ήπια – μέτρια νεφρική ανεπάρκεια τα ποσοστά εμφάνισης της, κυμαίνονται από 10 έως και 40%.  Για αυτούς που νοσηλεύονται, είναι η 3η αιτία ενδονοσοκομειακης οξείας νεφρικής βλάβης.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης Οξείας Νεφρικής Βλάβης από σκιαγραφικά;

Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι :

• Προϋπάρχουσα Νεφρική Ανεπάρκεια: είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου, ανεξάρτητα από την αιτία της. Όσο μεγαλύτερη τιμή κρεατινινης έχει ο ασθενής, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος.
• Σακχαρώδης Διαβήτης: Οι διαβητικοί χωρίς νεφρική ανεπάρκεια φαίνεται ότι έχουν μια μικρή μόνο αύξηση του κινδύνου για νεφροπάθεια από σκιαγραφικό. Μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν οι διαβητικοί που πάσχουν ΚΑΙ από νεφρική ανεπάρκεια.  Είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου γιατί σε ασθενείς με ίδια νεφρική ανεπάρκεια, ο κίνδυνος για ΟΝΒ από σκιαγραφικό είναι πιο αυξημένος σε αυτούς που έχουν ΚΑΙ Σακχαρώδη Διαβήτη. 
• Καταστάσεις που οδηγούν σε μειωμένη αιμάτωση των νεφρών :
  • Αφυδάτωση
  • Λήψη διουρητικών
  • Καρδιακή ανεπάρκεια
  • Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Λήψη άλλων φαρμάκων που επηρεάζουν την νεφρική λειτουργία
  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
  • Κάποια ενδοφλέβια αντιβιοτικά
  • Κάποια χημικοθεραπευτικά κλπ
• Πολλαπλούν  μυέλωμα
  • Είναι μια αιματολογική πάθηση που αυξάνει την οξεία νεφρική βλάβη από σκιαγραφικό.
• Ηλικία 
  • Προχωρημένη ηλικία αποτελεί παράγοντα αύξησης του κινδύνου εμφάνισης ΟΝΒ-Σ

Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο εμφάνισης ΟΝΒ-Σ ;

Να γνωρίζετε το στάδιο της νεφρικής σας ανεπάρκειας αλλά και την αιτία της. Μιλήστε με τον γιατρό σας αλλά και τον ακτινολόγο για την χρησιμότητα της ζητούμενης εξέτασης και την αναγκαιότητα χρήσης σκιαγραφικής ουσίας. Αν η χρήση τους είναι επιβεβλημένη τότε πρέπει να προσέξτε:

• Να ακολουθησετε τις οδηγίες που θα σας δώσει ο θεράπων νεφρολόγος σας
• Να μην είστε αφυδατωμένος την μέρα της εξετάσεις ( υγρά από το στόμα ή σε κάποιες περιπτώσεις ίσως είναι αναγκαία η ενδοφλέβια ενυδάτωση)
• Να μην ξανά χορηγηθεί σκιαγραφικό αν δεν περάσει αρκετός χρόνος από την πρώτη χορήγηση (πχ 72 ώρες)
• Να ελέγχετε την νεφρική σας λειτουργία μετά την χορήγηση σκιαγραφικού με εξετάσεις αίματος για 3 με 5 μέρες.

Επηρεάζουν τους νεφρούς και το σκιαγραφικό που λαμβάνεται από το στόμα σε μερικές αξονικές;

Όχι. Αναφερόμαστε μόνο  στα ενδοφλέβια σκιαγραφικά.

Βιβλιογραφία

1: Ungprasert P, Cheungpasitporn W, Crowson CS, Matteson EL. Individual

non-steroidal anti-inflammatory drugs and risk of acute kidney injury: A

systematic review and meta-analysis of observational studies. Eur J Intern Med.

2015 May;26(4):285-91. doi: 10.1016/j.ejim.2015.03.008. Epub 2015 Apr 8. Review. 

2: Fine M. Quantifying the impact of NSAID-associated adverse events. Am J Manag 

Care. 2013 Nov;19(14 Suppl):s267-72. Review. 

3: Harirforoosh S, Asghar W, Jamali F. Adverse effects of nonsteroidal

antiinflammatory drugs: an update of gastrointestinal, cardiovascular and renal

complications. J Pharm Pharm Sci. 2013;16(5):821-47. Review. 

4: Curiel RV, Katz JD. Mitigating the cardiovascular and renal effects of NSAIDs.

Pain Med. 2013 Dec;14 Suppl 1:S23-8. doi: 10.1111/pme.12275. Epub 2013 Nov 20.

Review. 

5: Nderitu P, Doos L, Jones PW, Davies SJ, Kadam UT. Non-steroidal

anti-inflammatory drugs and chronic kidney disease progression: a systematic

review. Fam Pract. 2013 Jun;30(3):247-55. doi: 10.1093/fampra/cms086. Epub 2013

Jan 8. Review. 

6: Pugliese F, Cinotti GA. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) and the 

kidney. Nephrol Dial Transplant. 1997 Mar;12(3):386-8. Review. 

7: Murray MD, Brater DC. Effects of NSAIDs on the kidney. Prog Drug Res.

1997;49:155-71. Review.