Νερό και αιμοκάθαρση - τι να προσέξω
Κάνω αιμοκάθαρση, πρέπει να προσέχω το νερό και πίνω; Γιατί;
Ένα από τα βασικά ερωτήματα των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια ή/και των ασθενών υπό αιμοκάθαρση είναι «πόσο νερό θα πίνω». Κάθε νεφροπαθής οφείλει να προσέχει τα υγρά που καταναλώνει ειδάλλως κινδυνεύει να συσσωρευτούν στο σώμα του. Η κατάσταση αυτή είναι επικίνδυνη, καθώς μπορεί να εμφανιστεί πνευμονικό οίδημα (νερό στους πνεύμονες). Σε ορισμένες περιπτώσεις το πνευμονικό οίδημα μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή του ασθενούς, ακόμη και αν του έχει χορηγηθεί θεραπεία. Η πορεία που θα έχει το πνευμονικό οίδημα, εξαρτάται από την κατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων αλλά και από την ποσότητα του υγρού που έχει συσσωρευτεί στους πνεύμονες.
Τι εννοούμε όταν λέμε υγρά;
Στα υγρά συμπεριλαμβάνεται κάθε τρόφιμο ή ποτό που είναι σε υγρή μορφή ή έχει ιδιαίτερα μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρά. Κάποια παραδείγματα είναι τα ακόλουθα:
· Νερό και παγάκια
· Καφές
· Τσάι και χαμομήλι
· Χυμοί
· Παγωτό
· Σούπες
· Φρούτα όπως το καρπούζι που είναι κατά 92% νερό
Πόσο νερό μπορώ να καταναλώνω;
Η ποσότητα του νερού που μπορεί να καταναλώσει ένας ασθενής εξαρτάται από το ποσό των ούρων που αποβάλλονται. Ακολούθως, ένας νεφροπαθής μπορεί τη μια μέρα (24ωρο) να πίνει 500 κ.εκ + τον όγκο των ούρων που είχε αποβάλει την προηγούμενη μέρα. Δηλαδή, αν την προηγούμενη μέρα ο αιμοκαθαιρόμενος έχει 200 κ.εκ. ούρα, την επόμενη μέρα θα μπορεί να καταναλώσει 700 κ.εκ υγρά (500+200 κ.εκ).
Υπάρχει κάποιο τρόφιμο που με αναγκάζει να πίνω περισσότερο νερό;
Ναι, το αλάτι ! Αυξάνει πολύ το αίσθημα της δίψας. Άρα :
Λιγότερο αλάτι 🡪 λιγότερη δίψα 🡪 μικρότερη κατανάλωση νερού
Λίγες συμβουλές για την περιορισμένη κατανάλωση υγρών;
· Κάθε πρωί να γεμίζετε μία κανάτα ή ένα μπουκάλι με νερό και να πίνετε μόνο από αυτό. Έτσι θα ξέρετε καθημερινά την ποσότητα νερού που ήπιατε.
· Κολλήστε στην πόρτα του ψυγείου σας ένα χαρτί όπου θα γράφετε κάθε φορά την ποσότητα του νερού που ήπιατε μέσα στη μέρα.
· Πίνετε πάντα νερό με μικρό ποτήρι για να περιορίζετε την κατανάλωσή του.
· Να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν πολύ αλάτι, γιατί έτσι θα μειώσετε τη δίψα σας.
· Στα μεταξύ των γευμάτων διαστήματα να τρώτε φρούτα (όσα επιτρέπονται) και τροφές παγωμένες.
· Όταν διψάτε και θέλετε να πιείτε νερό, να υγραίνετε το στόμα σας με φέτες λεμονιού.
· Να παίρνετε τα φάρμακα με το νερό των γευμάτων σας και όχι ξεχωριστά.
· Προσπαθήστε να διατηρήσετε τον εαυτό σας όσο γίνεται ενεργητικό και δραστήριο.
· Βάλτε σαν στόχο να κερδίσετε μόνο μισό κιλό κάθε ημέρα.
· Να ξεπλένετε το στόμα σας με νερό, αλλά να θυμάστε στο τέλος να το πετάτε και να μην το καταπίνετε.
· Να χρησιμοποιείτε μαστίχα, δυόσμο ή να μασάτε ζαχαρωτά, τα οποία ανακουφίζουν από το αίσθημα της δίψας.
· Κατά τους χειμερινούς μήνες, τοποθετήστε πάνω στο καλοριφέρ ένα πλαστικό ποτήρι με νερό, έτσι ώστε να παράγονται υδρατμοί, οι οποίοι θα υγραίνουν το χώρο που κάθεστε, με σκοπό να βοηθήσετε με αυτόν τον τρόπο το ξηρό σας στόμα.
· Μείνετε έξω ή μακριά από χώρους που θεωρείτε ότι σας κάνουν να πίνετε μεγάλες ποσότητες υγρών (λ.χ. κουζίνα, λουτρό).
Τι θα νιώσω αν έχω περισσότερα «υγρά» πάνω από το ξηρό μου (ιδανικό) βάρος;
Εάν φτάσετε σε σημείο να έχετε περισσότερα υγρά από όσα θα έπρεπε με βάση το ιδανικό σας ξηρό βάρος, θα παρατηρήσετε τα ακόλουθα συμπτώματα:
· Αύξηση της αρτηριακής σας πίεσης
· Δυσκολία στην αναπνοή που θα γίνεται πιο έντονη όταν ξαπλώνετε και θα βελτιώνεται όταν κάθεστε
· Αύξηση του πρηξίματος στα πόδια
· Βήχας, ειδικά στην ύπτια θέση
Βιβλιογραφία
1: Liang X, Wang W, Li H. Water and sodium restriction on cardiovascular disease
in young chronic hemodialysis patients. Chin Med J (Engl). 2013;126(9):1667-72.
PubMed PMID: 23652048.
2: Baraz S, Parvardeh S, Mohammadi E, Broumand B. Dietary and fluid compliance:
an educational intervention for patients having haemodialysis. J Adv Nurs. 2010
Jan;66(1):60-8. doi: 10.1111/j.1365-2648.2009.05142.x. PubMed PMID: 20423436.
3: Tomson CR. Advising dialysis patients to restrict fluid intake without
restricting sodium intake is not based on evidence and is a waste of time.
Nephrol Dial Transplant. 2001 Aug;16(8):1538-42. Review. PubMed PMID: 11477150.
1: Rodrigues Telini LS, de Carvalho Beduschi G, Caramori JC, Castro JH, Martin
LC, Barretti P. Effect of dietary sodium restriction on body water, blood
pressure, and inflammation in hemodialysis patients: a prospective randomized
controlled study. Int Urol Nephrol. 2014 Jan;46(1):91-7. doi:
10.1007/s11255-013-0382-6. Epub 2013 Jan 23. PubMed PMID: 23340794.
4: Bushman MC. Treating fluid noncompliance in the hemodialysis population using
unit wide contests. J Ren Nutr. 1999 Jan;9(1):35-7. PubMed PMID: 9861101.
5: Safdar N, Baakza H, Kumar H, Naqvi SA. Non-compliance to diet and fluid
restrictions in haemodialysis patients. J Pak Med Assoc. 1995 Nov;45(11):293-5.
PubMed PMID: 8920608.