Νεφροπάθεια και σεξουαλική υγεία: τι πρέπει να γνωρίζουμε
Ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια και οποιαδήποτε άλλη νεφροπάθεια, συχνά εμφανίζουν διαταραχές στη σεξουαλική τους υγεία.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που προκαλεί η νεφροπάθεια στη σεξουαλική υγεία των ασθενών;
Για τους άντρες, τα βασικά είναι η στυτική δυσλειτουργία (διεθνείς μελέτες αναφέρουν ότι μέχρι και το 80% των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι δυνατόν να παρουσιάζουν στυτική δυσλειτουργία), η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, ο φόβος για την απόρριψη, η δυσκολία στη διέγερση, η μειωμένη λίμπιντο καθώς και η υπογονιμότητα.
Οι γυναίκες συχνά εμφανίζουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, μειωμένη εκτίμηση του σώματός τους, φόβο για την απόρριψη, και πόνο κατά τη διάρκεια της επαφής. Συχνή είναι επίσης η μειωμένη λίμπιντο, η δυσκολία στη σεξουαλική διέγερση και η δυσκολία επίτευξης οργασμού. Σε γυναίκες που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας τα πιο συχνά προβλήματα είναι η διαταραχή του κύκλου της περιόδου και η στειρότητα.
Όπως είναι φανερό τα προβλήματα της σεξουαλικής υγείας σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο δεν σχετίζονται μόνο με τη φυσική τους υγεία.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτά τα προβλήματα;
Οι κυριότεροι παράγοντες που σχετίζονται με τη νεφροπάθεια και συμβάλλουν στην εμφάνιση προβλημάτων στη σεξουαλική υγεία είναι:
- η ίδια η νεφρική ανεπάρκεια (η παρουσία τοξινών στο αίμα, διαταραχές των ορμονών)
- η αναιμία
- οι συνυπάρχουσες παθήσεις (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, υπερλιπιδαιμία κλπ.)
- τα καρδιοαγγειακά προβλήματα
- η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν οι ασθενείς
Πώς μπορούμε να διακρίνουμε τη σεξουαλική δυσλειτουργία από σωματικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες;
Είναι δύσκολο να διευκρινιστεί ο βασικός υπεύθυνος παράγοντας για τη σεξουαλική δυσλειτουργία. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να εμπιστευτείτε το πρόβλημα σας στον θεράποντα νεφρολόγο. Με αυτόν τον τρόπο, θα γίνει μια σφαιρική ιατρική και ψυχολογική εκτίμηση καθώς και ένα πλήρες ιστορικό σεξουαλικής υγείας.
Πρέπει να εκτιμηθεί αρχικά η φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική υγεία σας και να αντικατασταθεί. Στη συνέχεια, θα πρέπει να γίνει εκτίμηση της αιμάτωσης του πέους (σε άντρες ασθενείς) και της νευρικής λειτουργίας. Παράλληλα, θα εξεταστούν και οι σεξουαλικές ορμόνες που μπορούν να επηρεάσουν τη σεξουαλική συμπεριφορά των ασθενών.
Αν δεν βρεθεί κάποιο παθολογικό αίτιο, είναι πιθανό η σεξουαλική δυσλειτουργία να οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι οι ασθενείς παρουσιάζουν πολλές φορές σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση, λόγω της χρονιότητας της πάθησης. Η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση μπορεί να έχει κεντρικό ρόλο στην εμφάνιση τόσο προβλημάτων στη στύση, όσο και στη μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας.
Νεφροπάθεια και σεξουαλική υγεία: Υπάρχει θεραπεία για τα παθολογικά αίτια;
Ναι. Αρχικά θα πρέπει να διορθωθούν όλοι οι τροποποιήσιμοι παράγοντες που δυνητικά επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή των ασθενών:
- αξιολόγηση της φαρμακευτικής αγωγής
- διόρθωση της αναιμίας
- αξιολόγηση επιπέδων τεστοστερόνης, οιστρογόνων και προλακτίνης
Στην περίπτωση εμφάνισης ορμονικών διαταραχών μπορεί να γίνει αποκατάσταση του σωστού ορμονικού περιβάλλοντος. Στην περίπτωση των αγγειακών και άλλων βλαβών που προκαλούν στυτική δυσλειτουργία υπάρχει διαθέσιμη είτε φαρμακευτική αγωγή από το στόμα (σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη, βαρδεναφίλη), είτε τοπικές θεραπείες (ενδοπεϊκές ενέσεις), είτε θεραπείες επαναγγείωσης.
Οι γυναίκες ασθενείς με κολπική ατροφία και ξηρότητα μπορούν να ωφεληθούν από τοπική θεραπεία με οιστρογόνα ή κολπικά λιπαντικά. Η θεραπεία υποκατάστασης ορμονών μπορεί να αποκαταστήσει την τακτική εμμηνόρροια. Η επιλογή μιας τέτοιας θεραπείας, ωστόσο, πρέπει να σταθμιστεί έναντι του καρδιαγγειακού κινδύνου που σχετίζεται με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
Υπάρχει θεραπεία για τη σεξουαλική δυσλειτουργία από ψυχολογικούς παράγοντες;
Το αίσθημα ανησυχίας, αγωνίας ή κατάθλιψης είναι φυσιολογικό όταν ο ασθενής αντιμετωπίζει μια σοβαρή νόσο, όπως η νεφρική ανεπάρκεια.
Οι ασκήσεις χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο αυτών των φόβων. Η τακτική σωματική άσκηση και η δραστηριότητα βοηθούν να κρατηθεί το μυαλό απασχολημένο και μπορεί να βελτιώσει τη φυσική κατάσταση και την εικόνα του σώματος. Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν σεξουαλικά προβλήματα, η συμβουλευτική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει.
Η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, μπορεί επίσης να βοηθήσει πάντα με τη σωστή καθοδήγηση του γιατρού.
Μετά τη μεταμόσχευση υπάρχει κάποια διαφοροποίηση των προβλημάτων της σεξουαλικής υγείας;
Μετά από μεταμόσχευση νεφρού επέρχεται η αποκατάσταση του κανονικού ορμονικού περιβάλλοντος και αρκετά από τα προβλήματα της σεξουαλικής υγείας των ασθενών αυτών λύνονται.
Κάποιος που κάνει αιμοκάθαρση πρέπει να αποφεύγει τη σεξουαλική επαφή;
Όχι. Δεν είναι αντένδειξη η Χρόνια Νεφρική Νόσος για τη σεξουαλική επαφή.
Κάποιες μικρές συμβουλές
- Φροντίστε την εξωτερική σας εμφάνιση. Όταν φαίνεστε καλά, νιώθετε όμορφα.
- Μη σκέπτεστε τη σεξουαλική επαφή ως τη μοναδική σεξουαλική πράξη, διότι μπορεί να σας προκαλέσει επιπλέον αγωνία.
- Συνεργαστείτε με τον σύντροφό σας για να βρείτε ευχάριστους τρόπους να δώσετε και να απολαύσετε τη συνεύρεση σας.
- Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι οι σεξουαλικές ανησυχίες είναι κοινές με άλλους ασθενείς και ότι υπάρχει βοήθεια.
- Μην αγνοήσετε το πρόβλημα και να έχετε μια θετική στάση.
.
Νεφροπάθεια και σεξουαλική υγεία - Επίλογος
Πολλά από τα προβλήματα που σχετίζονται με τη σεξουαλική υγεία, δεν είναι αμιγώς ιατρικά αλλά σχετίζονται στενά με συναισθηματική φόρτιση. Θα πρέπει να έχετε μια θετική σκέψη και να μιλήσετε για το πρόβλημά σας με τον θεράποντα νεφρολόγο σας, έτσι ώστε να ακολουθήσει η αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος, με τρόπο σωστό και κατάλληλο για εσάς.
Όλα τα προβλήματα έχουν λύση.
Βιβλιογραφία
1: Muehrer RJ, Lanuza DM, Brown RL, Djamali A. Sexual concerns among kidney
transplant recipients. Clin Transplant. 2014 Nov;28(11):1294-302. doi:
10.1111/ctr.12454. Epub 2014 Oct 16. PubMed PMID: 25142341.
2: Mor MK, Sevick MA, Shields AM, Green JA, Palevsky PM, Arnold RM, Fine MJ,
Weisbord SD. Sexual function, activity, and satisfaction among women receiving
maintenance hemodialysis. Clin J Am Soc Nephrol. 2014 Jan;9(1):128-34. doi:
10.2215/CJN.05470513. Epub 2013 Dec 19. PubMed PMID: 24357510; PubMed Central
3: Guglielmi KE. Women and ESRD: modalities, survival, unique considerations. Adv
Chronic Kidney Dis. 2013 Sep;20(5):411-8. doi: 10.1053/j.ackd.2013.05.003.
Review.
4: Beal-Lloyd D, Groh CJ. Dialysis and sexuality. Nephrol Nurs J. 2012
Jul-Aug;39(4):281-3; quiz 284.
5: Avramovic M, Stefanovic V. Health-related quality of life in different stages
of renal failure. Artif Organs. 2012 Jul;36(7):581-9. doi:
10.1111/j.1525-1594.2011.01429.x. Epub 2012 Mar 16. Review.
6: Theofilou PA. Sexual functioning in chronic kidney disease: the association
with depression and anxiety. Hemodial Int. 2012 Jan;16(1):76-81. doi:
10.1111/j.1542-4758.2011.00585.x.
7: Lew-Starowicz M, Gellert R. The sexuality and quality of life of hemodialyzed
patients--ASED multicenter study. J Sex Med. 2009 Apr;6(4):1062-71. doi:
10.1111/j.1743-6109.2008.01040.x. Epub 2008 Oct 17.
8: Tavallaii SA, Mirzamani M, Heshmatzade Behzadi A, Assari S, Khoddami Vishteh
HR, Hajarizadeh B, Einollahi B. Sexual function: a comparison between male renal
transplant recipients and hemodialysis patients. J Sex Med. 2009 Jan;6(1):142-8.
doi: 10.1111/j.1743-6109.2008.01047.x.
9: Peng YS, Chiang CK, Kao TW, Hung KY, Lu CS, Chiang SS, Yang CS, Huang YC, Wu
KD, Wu MS, Lien YR, Yang CC, Tsai DM, Chen PY, Liao CS, Tsai TJ, Chen WY. Sexual
dysfunction in female hemodialysis patients: a multicenter study. Kidney Int.
2005 Aug;68(2):760-5.
10: Handelsman DJ, Liu PY. Androgen therapy in chronic renal failure. Baillieres
Clin Endocrinol Metab. 1998 Oct;12(3):485-500. Review.
11: Gipson D, Katz LA, Stehman-Breen C. Principles of dialysis: special issues in
women. Semin Nephrol. 1999 Mar;19(2):140-7. Review.
12: McKevitt PM. Treating sexual dysfunction in dialysis and transplant patients.
Health Soc Work. 1976 Aug;1(3):132-57.