Νεφρική ανεπάρκεια και σεξουαλική υγεία

Νεφροπάθεια και σεξουαλική υγεία: τι πρέπει να γνωρίζουμε

Ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια, συχνά εμφανίζουν διαταραχές της σεξουαλικής τους υγείας.

Ποια είναι τα βασικά προβλήματα στην σεξουαλική υγεία ασθενών με ΧΝΝ;

Για τους άντρες, τα βασικά είναι η στυτική δυσλειτουργία (διεθνείς μελέτες αναφέρουν ότι μέχρι και το 80% των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι δυνατόν να παρουσιάζουν στυτική δυσλειτουργία) , η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, ο φόβος για την απόρριψη, δυσκολία στη διέγερση και μειωμένη λίμπιντο καθώς και υπογονιμότητα.

Οι γυναίκες  συχνά εμφανίζουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, μειωμένη εκτίμηση του σώματος τους, ο φόβος για την απόρριψη,  πόνο κατά την διάρκεια της επαφής, συχνή είναι η μειωμένη λίμπιντο, η  δυσκολία στη σεξουαλική διέγερση αλλά  και η δυσκολία επίτευξης οργασμού. Σε γυναίκες που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας τα πιο συχνά προβλήματα είναι η διαταραχή  του εμμήνου κύκλου και η στειρότητα.

Όπως είναι φανερό τα προβλήματα της σεξουαλικής υγείας ασθενούς με χρόνια νεφρική νόσο δεν είναι μόνο σχετιζόμενα με την φυσική του υγεία.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλουν σε αυτά τα προβλήματα;

Είναι η ίδια η νεφρική ανεπάρκεια (η ουραιμία ), η αναιμία,  οι συνυπάρχουσες παθήσεις (πχ σακχαρώδης διαβήτης, υπερλιπιδαιμια κλπ), καρδιοαγγειακά προβλήματα αλλά και η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν οι ασθενής αυτοί.

Πώς μπορεί να διακρίνουμε την σεξουαλική δυσλειτουργία από σωματικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες;

Είναι δύσκολο να διευκρινιστεί ο βασικός υπεύθυνος παράγοντας για την σεξουαλική δυσλειτουργία.  Είναι σημαντικό  να εμπιστευτείτε το πρόβλημα σας τον θεράποντα νεφρολόγο. Θα γίνει μια σφαιρική ιατρική και  ψυχολογική εκτίμηση καθώς και ένα πλήρες ιστορικό σεξουαλικής υγείας.  Πρέπει να εκτιμηθεί αρχικά η φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να επηρεάσει την σεξουαλική υγεία σας και να αντικατασταθεί. Θα πρέπει να  γίνει εκτίμηση της αιμάτωσης του πέους  και της νευρικής λειτουργίας καθώς και των σεξουαλικών  ορμονών που μπορούν να επηρεάσουν την  σεξουαλική συμπεριφορά των ασθενών.

Αν δεν βρεθεί κάποιο παθολογικό αίτιο, είναι πιθανό η σεξουαλική δυσλειτουργία να οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια : Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν πολλές φορές σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση, λόγω της χρονιότητας της παθήσεως τους . Η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση μπορεί να έχει κεντρικό ρόλο στην εμφάνιση τόσο προβλημάτων στην στύση , όσο και στην μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας του ασθενούς .

Υπάρχει θεραπεία για τα παθολογικά αίτια;

Ναι. Αρχικά θα πρέπει να διορθωθούν όλοι οι τροποποιήσιμοι παράγοντες που δυνητικά επηρεάζουν την σεξουαλική ζωή των ασθενών : αξιολόγηση της φαρμακευτικής αγωγής, διόρθωση της αναιμίας, αξιολόγηση επιπέδων τεστοστερόνης, οιστρογόνων και προλακτίνης.  Στην περίπτωση εμφάνισης ορμονικών διαταραχών μπορεί να γίνει αποκατάσταση του σωστού ορμονικού περιβάλλοντος . Στην περίπτωση των αγγειακών και άλλων βλαβών που προκαλούν στυτική δυσλειτουργία υπάρχει  διαθέσιμη  είτε φαρμακευτική  αγωγή  από το στόμα (σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη, βαρδεναφίλη) , είτε τοπικές θεραπείες (ενδοπεικές ενέσεις) είτε θεραπείες επαναγγείωσης .

Οι γυναίκες  ασθενείς με κολπική ατροφία και ξηρότητα μπορούν να ωφεληθούν από τοπική θεραπεία με οιστρογόνα ή από κολπικά λιπαντικά. Η θεραπεία αντικατάστασης ορμονών μπορεί να αποκαταστήσει την τακτική εμμηνόρροια. Η επιλογή μιας τέτοιας θεραπείας, ωστόσο, πρέπει να σταθμιστεί έναντι του καρδιαγγειακού κινδύνου που σχετίζεται με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. 

Υπάρχει θεραπεία για την σεξουαλική δυσλειτουργία από ψυχολογικούς παράγοντες;

Το αίσθημα ανησυχίας, αγωνίας ή κατάθλιψης είναι φυσιολογικό όταν ο ασθενής αντιμετωπίζει μια σοβαρή νόσο, όπως η νεφρική ανεπάρκεια. 

Οι ασκήσεις χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο αυτών των φόβων. Η τακτική σωματική άσκηση και η δραστηριότητα βοηθούν να κρατήσει το μυαλό απασχολημένο και μπορεί να βελτιώσει τη φυσική κατάσταση και την εικόνα του σώματος. Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν σεξουαλικά προβλήματα, η συμβουλευτική  θεραπεία μπορεί να βοηθήσει.

Κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή , μπορεί να βοηθήσει πάντα με την σωστή καθοδήγηση του γιατρού.

Μετά την μεταμόσχευση υπάρχει κάποια διαφοροποίηση των προβλημάτων της σεξουαλικής υγείας;

Μετά από μεταμόσχευση νεφρού επέρχεται  η αποκατάσταση του κανονικού ορμονικού περιβάλλοντος και αρκετά  από τα προβλήματα της σεξουαλικής υγείας των ασθενών αυτών λύνονται .

Κάποιος που κάνει αιμοκάθαρση πρέπει να αποφεύγει την σεξουαλική επαφή;

Όχι. ΔΕΝ είναι αντένδειξη η Χρόνια Νεφρική Νόσος για σεξουαλική επαφή.

Κάποιες μικρές συμβουλές

Φροντίστε την εξωτερική σας εμφάνιση. Όταν φαίνεστε καλά, νιώθετε όμορφα.

Μην σκέπτεστε την σεξουαλική επαφή ως την μοναδική σεξουαλική πράξη, μπορεί  να σας προκαλέσει επιπλέον αγωνία.

Συνεργαστείτε με τον σύντροφό σας για να βρείτε ευχάριστους τρόπους να δώσετε και να απολαύσετε την συνεύρεση σας.

Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε  ότι οι σεξουαλικές ανησυχίες είναι κοινές με άλλους ασθενείς και ότι υπάρχει βοήθεια.

Μην αγνοήσετε το πρόβλημα και να έχετε μια θετική στάση.

…επίλογος

Πολλά από τα προβλήματα που σχετίζονται με την σεξουαλική υγεία, δεν είναι αμιγώς ιατρικά αλλά σχετίζονται στενά με συναισθηματική φόρτιση. Θα πρέπει να έχετε μια θετική σκέψη και να μιλήσετε για το πρόβλημα σας με τον θεράποντα νεφρολόγο σας έτσι ώστε να γίνει η σωστότερη αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος, με τρόπο σωστό και κατάλληλο για εσάς. 

Όλα τα προβλήματα έχουν λύση.

Βιβλιογραφία

1: Muehrer RJ, Lanuza DM, Brown RL, Djamali A. Sexual concerns among kidney

transplant recipients. Clin Transplant. 2014 Nov;28(11):1294-302. doi:

10.1111/ctr.12454. Epub 2014 Oct 16. PubMed PMID: 25142341.

2: Mor MK, Sevick MA, Shields AM, Green JA, Palevsky PM, Arnold RM, Fine MJ,

Weisbord SD. Sexual function, activity, and satisfaction among women receiving

maintenance hemodialysis. Clin J Am Soc Nephrol. 2014 Jan;9(1):128-34. doi:

10.2215/CJN.05470513. Epub 2013 Dec 19. PubMed PMID: 24357510; PubMed Central

3: Guglielmi KE. Women and ESRD: modalities, survival, unique considerations. Adv

Chronic Kidney Dis. 2013 Sep;20(5):411-8. doi: 10.1053/j.ackd.2013.05.003.

Review. 

4: Beal-Lloyd D, Groh CJ. Dialysis and sexuality. Nephrol Nurs J. 2012

Jul-Aug;39(4):281-3; quiz 284. 

5: Avramovic M, Stefanovic V. Health-related quality of life in different stages 

of renal failure. Artif Organs. 2012 Jul;36(7):581-9. doi:

10.1111/j.1525-1594.2011.01429.x. Epub 2012 Mar 16. Review. 

6: Theofilou PA. Sexual functioning in chronic kidney disease: the association

with depression and anxiety. Hemodial Int. 2012 Jan;16(1):76-81. doi:

10.1111/j.1542-4758.2011.00585.x. 

7: Lew-Starowicz M, Gellert R. The sexuality and quality of life of hemodialyzed 

patients--ASED multicenter study. J Sex Med. 2009 Apr;6(4):1062-71. doi:

10.1111/j.1743-6109.2008.01040.x. Epub 2008 Oct 17. 

8: Tavallaii SA, Mirzamani M, Heshmatzade Behzadi A, Assari S, Khoddami Vishteh

HR, Hajarizadeh B, Einollahi B. Sexual function: a comparison between male renal 

transplant recipients and hemodialysis patients. J Sex Med. 2009 Jan;6(1):142-8. 

doi: 10.1111/j.1743-6109.2008.01047.x. 

9: Peng YS, Chiang CK, Kao TW, Hung KY, Lu CS, Chiang SS, Yang CS, Huang YC, Wu

KD, Wu MS, Lien YR, Yang CC, Tsai DM, Chen PY, Liao CS, Tsai TJ, Chen WY. Sexual 

dysfunction in female hemodialysis patients: a multicenter study. Kidney Int.

2005 Aug;68(2):760-5. 

10: Handelsman DJ, Liu PY. Androgen therapy in chronic renal failure. Baillieres 

Clin Endocrinol Metab. 1998 Oct;12(3):485-500. Review. 

11: Gipson D, Katz LA, Stehman-Breen C. Principles of dialysis: special issues in

women. Semin Nephrol. 1999 Mar;19(2):140-7. Review. 

12: McKevitt PM. Treating sexual dysfunction in dialysis and transplant patients.

Health Soc Work. 1976 Aug;1(3):132-57.