Νεφρός και ρευματοειδής αρθρίτιδα: Τι πρέπει να γνωρίζετε;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μία χρόνια, συμμετρική, πολυαρθρική αλλά και συστηματική φλεγμονώδης νόσος, που προσβάλλει κυρίως τις μικρές αρθρώσεις, ιδιαίτερα των χεριών. Είναι μια αυτοάνοση νόσος, δηλαδή τα ανοσοκύτταρα του οργανισμού επιτίθενται και καταστρέφουν τους υγιείς ιστούς του ίδιου του οργανισμού. Εάν μείνει αθεράπευτη, η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες βλάβες στις αρθρώσεις αυτές.
Μπορεί η ΡΑ να επηρεάσει τους νεφρούς μου?
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ασθενής με ΡΑ έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει κάποια μορφή νεφρικής νόσου. Περίπου 1 στους 4 εμφανίζουν έκπτωση νεφρικής λειτουργίας μακροπρόθεσμα.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που συμβάλουν ώστε ένας ασθενής με ΡΑ να εμφανίσει και νεφρική νόσο;
Οι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Πιο έντονη φλεγμονή εντός ενός έτους από την διάγνωση της ΡΑ
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Παχυσαρκία
- Υψηλή χοληστερόλη
- Δίαιτα πλούσια σε αλάτι
- Χρόνια χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών
Ποιοι είναι οι τρόποι που η ΡΑ επηρεάζει τους νεφρούς μου;
Οι βασικοί τρόποι «βλάβης» των νεφρών από την ΡΑ είναι οι εξής:
- κάποια φάρμακα που χρησιμοποιούνται για αυτή (αυτό αφορά κυρίως παλιότερα φάρμακα)
- η δευτεροπαθής αμυλοείδωση
- η εμφάνιση στο νεφρό κάποιων σπειραματονεφριτίδων
Τι είναι η δευτεροπαθής αμυλοείδωση;
Αυτή η μορφή αμυλοείδωσης εμφανίζεται σε συνδυασμό με τις χρόνιες μολύνσεις ή τις φλεγμονώδεις παθήσεις (όπως είναι η ΡΑ). Σχετίζεται περισσότερο με ΡΑ που δεν έχει λάβει θεραπεία ή που έχει υποθεραπευτεί για χρόνια και με τις νεότερες θεραπείες έχει μειωθεί πολύ η εμφάνιση της. Η θεραπεία τηςδευτεροπαθούς αμυλοείδωσης είναι η θεραπεία της νόσου που την δημιούργησε (της ΡΑ).
Ποιες σπειραματονεφρίτιδες εμπλέκονται στην νεφρική βλάβη από ΡΑ;
Μεσαγγειοϋπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα, αγγειίτιδα ρευματική (φλεγμονή των αγγείων), μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα, διάχυτη υπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα. Δηλαδή η ΡΑ μπορεί να εμπλακεί στην δημιουργία συγκεκριμένων βλαβών – σπειραματονεφρίτιδων στον νεφρό, που η διάγνωση τους να απαιτεί την διενέργεια βιοψίας νεφρού, εφόσον υπάρχει η υποψία για νεφρική συμμετοχή. Ο θεράπων νεφρολόγος θα σας εξηγήσει τότε ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Τι μπορώ να κάνω για να προστατέψω τους νεφρούς μου από την ΡΑ;
- Το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι να διαγνωστεί έγκαιρα η ΡΑ και να αρχίσει η κατάλληλη θεραπεία με σκοπό να ελεγχθεί όσο γίνεται γρηγορότερα η φλεγμονή
- Γενικότερα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων όσο είναι εφικτό δεδομένου ότι υπάρχουν νεότερα και περισσότερο ασφαλή σκευάσματα.
- Επιτρέπεται καθημερινή σωματική άσκηση για να διατηρείτε όλα τα όργανα σας και το νεφρό σε καλή κατάσταση και λειτουργία (30 λεπτά γρήγορο περπάτημα είναι αρκετά)
- Να ακολουθείτε μια δίαιτα πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, φτωχή σε λίπη και σε αλάτι
- Συνιστάται τακτικός έλεγχος επιπέδων χοληστερίνης και γρήγορη αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας
- Συνιστάται τακτικός έλεγχος της νεφρικής σας λειτουργίας
Από τον Επιστημονικό Διευθυντή Αριστείδη Παρασκευόπουλο
Βιβλιογραφία
1.Hallowell RW, Horton MR. Interstitial lung disease in patients with rheumatoid arthritis: spontaneous and drug induced. Drugs. 2014 Mar;74(4):443-50. doi: 10.1007/s40265-014-0190-z. Review. PubMed PMID: 24570384.
2.Prete M, Racanelli V, Digiglio L, Vacca A, Dammacco F, Perosa F. Extra-articular manifestations of rheumatoid arthritis: An update. Autoimmun Rev. 2011 Dec;11(2):123-31. doi: 10.1016/j.autrev.2011.09.001. Epub 2011 Sep 10. Review. PubMed PMID: 21939785.
3.Icardi A, Araghi P, Ciabattoni M, Romano U, Lazzarini P, Bianchi G. [Kidney involvement in rheumatoid arthritis]. Reumatismo. 2003;55(2):76-85. Review. Italian. PubMed PMID: 12874640.
4.Schiff MH, Whelton A. Renal toxicity associated with disease-modifying antirheumatic drugs used for the treatment of rheumatoid arthritis. Semin Arthritis Rheum. 2000 Dec;30(3):196-208. Review. PubMed PMID: 11124283.
5.Boers M. Renal disorders in rheumatoid arthritis. Semin Arthritis Rheum. 1990 Aug;20(1):57-68. Review. PubMed PMID: 2218554.
6.Barba L, Pawlowski I, Brentjens JR, Andres GA. Diagnostic immunopathology of the kidney biopsy in rheumatic diseases. Hum Pathol. 1983 Apr;14(4):290-304. Review. PubMed PMID: 6219934.
7.Husby G. Amyloidosis in rheumatoid arthritis. Ann Clin Res. 1975 Jun;7(3):154-67. Review. PubMed PMID: 1103711.