Υπερκαλιαιμία
Η υπερκαλιαιμία είναι μια διαταραχή των ηλεκτρολυτών κατά την οποία αυξάνονται τα επίπεδα καλίου στο αίμα, ξεπερνώντας τα φυσιολογικά όρια. Τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο και ορισμένες άλλες παθήσεις έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν αυτή τη διαταραχή. Ιδιαίτερα τα άτομα αυτά θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα της υπερκαλιαιμίας και να αναζητήσουν έγκαιρα θεραπεία από τον νεφρολόγο τους.
Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα του καλίου;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα επίπεδα του καλίου στο αίμα ενός ανθρώπου κυμαίνονται μεταξύ 3.5 και 5.0 mEq/L. Η υπερκαλιαιμία εμφανίζεται όταν τα επίπεδα καλίου είναι πάνω αόαυτά τα όρια >5.0 mEq/L. Όταν τα επίπεδα της υπερκαλιαιμίας ξεπερνούν 6 mEq/L ο ασθενής έχει σοβαρή υπερκαλιαιμία η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του σε περίπτωση που καθυστερήσει η θεραπεία.
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν τα επίπεδα του καλίου είναι υψηλά;
Το κάλιο το λαμβάνουμε μέσω των τροφών που καταναλώνουμε και το μεγαλύτερο ποσό του προσλαμβανόμενου καλίου αποβάλλεται από τους νεφρούς με τα ούρα και ένα μικρότερο από το έντερο με τα κόπρανα. Όταν όμως τα νεφρά ανεπαρκούν υπαρχει μια αύξηση στην αποβολή από το έντερο που ωστόσο δεν είναι αρκετή για να διατηρήσεις τα επίπεδα καλίου στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα με αποτέλεσμα το κάλιο να συσσωρεύεται στον οργανισμό και να αυξάνουν τα επίπεδα στο αίμα . Η συσσώρευση του καλίου στο αίμα για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να οδηγήσει σε δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις και απαιτεί ιατρική αξιολόγηση και παρέμβαση.
Ποια συμπτώματα σχετίζονται με την υπερκαλιαιμία;
Όταν η υπερκαλιαιμία δεν είναι σοβαρή μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να παρουσιάζει ήπια συμπτώματα όπως:
- Κοιλιακό άλγος
- Μυαλγίες
- Διάρροια
- Ναυτία και έμετος
Αντιθέτως, τα πολύ υψηλά επίπεδα του καλίου στο αίμα μπορεί να σχετίζονται με σοβαρά συμπτώματα όπως:
- Πόνος στο στήθος
- Αίσθημα παλμών της καρδιάς
- Αρρυθμία
- Μυϊκή αδυναμία ή μούδιασμα των άκρων
Ποιες είναι οι αιτίες της υπερκαλιαιμίας;
Η κύρια αιτία που μπορεί να οδηγήσει σε υπερκαλιαιμία είναι η νεφρική νόσος (οξεία και χρόνια). Οι νεφροί όταν ανεπαρκούν δεν μπορούν να αποβάλλουν την περίσσεια του καλίου . Ως αποτέλεσμα, το κάλιο συσσωρεύεται στο αίμα οδηγώντας σε υπερκαλιαιμία. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση αυτής της διαταραχής είναι οι εξής:
- Η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο
- Ορισμένα φάρμακα π.χ. φάρμακα για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, καρδιολογικά , αντιφλεγμονώδη, σκιαγραφικά, ηπαρίνη κ.α
- Ορισμένες γενετικές διαταραχές
- Ο σακχαρώδης δαβήτης
- Η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ουσιών
- Ορισμένοι τραυματισμοί με συνοδά αιματώματα ή κακώσεις μυών
Ποιες επιπλοκές σχετίζονται με την υπερκαλιαιμία;
Η σοβαρή υπερκαλιαιμία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά. Εάν μείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανακοπή ή άλλες απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις. Ακόμη και η ήπια υπερκαλιαιμία, εάν μείνει χωρίς θεραπεία μπορεί με την πάροδο του χρόνου να δημιουργήσει καρδιακές αρρυθμίες.
Πώς διαγιγνώσκεται η υπερκαλιαιμία;
Η διάγνωση της υπερκαλιαιμίας γίνεται από έναν έμπειρο ιατρό ο οποίος θα χρησιμοποιήσει συνδυαστικά τις εξετάσεις αίματος/ ούρων και διαγνωστικές εξετάσεις όπως είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα . Παράλληλα ο ιατρός θα καταγράψει το ιστορικό του ασθενή και θα σημειώσει εάν υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές ή κάποια άλλη αιτία η οποία θα μπορούσε να ευθύνεται για την εμφάνιση της διαταραχής.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία της υπερκαλιαιμίας δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς. Αντιθέτως προσαρμόζεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαταραχής, τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενή και άλλους ατομικούς παράγοντες. Σε πιο ήπιες περιπτώσεις υπερκαλιαιμίας γίνεται περιορισμός του προσλαμβανόμενου καλίου και τροποποιείται η φαρμακευτική αγωγή που τυχόν λαμβάνει ο ασθενής. Παράλληλα χορηγούνται καλιοδεσμευτικές ρητίνες και διουρητικά για την απομάκρυνση του καλίου. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η θεραπεία αλλάζει και ανάλογα την περίπτωση μπορεί να χορηγηθούν γλυκονικό ασβέστιο, διττανθρακικό νάτριο, ινσουλίνη, ρητίνη κ.ά. Όταν συνυπάρχει νεφρική νόσος, απαιτείται η άμεση απομάκρυνση της περίσσειας καλίου από τον οργανισμό μέσω της αιμοκάθαρσης.
Για εξατομικευμένες πληροφορίες, το έμπειρο προσωπικό των νεφρολογικών κέντρων mesogeios βρίσκεται στη διάθεσή σας.