Αλκοόλ και νεφρικές βλάβες
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι από καιρό συνυφασμένη με βλαβερές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να βλάψει πολλά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού. Παρόλο που το συκώτι είναι το κύριο όργανο που συνδέεται με την κατάχρηση αλκοόλ, νεότερα στοιχεία έχουν συσχετίσει την κατάχρηση αλκοόλ και με νεφρικές βλάβες. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στους τρόπους με τους οποίους το αλκοόλ επηρεάζει τους νεφρούς και θα απαντήσουμε σε ορισμένες σημαντικές ερωτήσεις.
Αλκοόλ και νεφρικές βλάβες: Πώς η κατάχρηση αλκοόλ επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία άμεσα;
Ένα άτομο που καταναλώνει περισσότερα από 60 γραμμάρια αλκοόλης την ημέρα για 6 μήνες, θα έχει μια αύξηση των διαστάσεων του νεφρού κατά 30%. Επίσης θα παρουσιάσει μορφολογικές αλλοιώσεις στα κύτταρα του νεφρού. Η δράση του αλκοόλ στο νεφρό είναι άμεση και έμμεση. Είναι αρκετά τα στοιχεία που στηρίζουν ότι το αλκοόλ εξασκεί μια άμεση βλαπτική δράση πάνω στον νεφρό, στις λειτουργίες του και στη διαδικασία «φιλτραρίσματος» με αποτέλεσμα τη μείωσή της. Επιπλέον, διαταράσσει την ισορροπία, το ισοζύγιο ύδατος προκαλώντας νεφρική βλάβη.
Το αλκοόλ έχει διουρητική δράση η οποία καταστέλλει τις ορμόνες που σκοπό έχουν τον σωστό μεταβολισμό του νερού στον οργανισμό. Έτσι διαταράσσει την ικανότητα του νεφρού να διατηρεί μια σταθερή ποσότητα νερού στο σώμα, με αποτέλεσμα να το αφυδατώνει. Η αφυδάτωση είναι αιτία νεφρικής δυσλειτουργίας σε οξεία φάση αλλά και αιτία επιδείνωσης προ υπάρχουσας νεφρικής ανεπάρκειας. Γενικότερα, άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν λευκωματουρία, έναν δείκτη και παράγοντα κινδύνου για ΧΝΝ.
Αλκοόλ και νεφρικές βλάβες: Η κατάχρηση αλκοόλ επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία και έμμεσα;
Ναι, η νεφρική λειτουργία επηρεάζεται κυρίως με δυο μηχανισμούς από το αλκοόλ. Η κατάχρηση αλκοόλ, ευθύνεται για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η οποία είναι ένας πολύ ισχυρός παράγοντας κινδύνου για ΧΝΝ. Αυτό το κάνει με διαφόρους μηχανισμούς, όπως:
- με το να επιφέρει κατακράτηση υγρών στην ήδη χρόνια κατάχρηση,
- με το να επιδρά στο αυτόνομο νευρικό σύστημα,
- με το να αυξάνει τις ορμόνες που αυξάνουν την πίεση (αδρεναλίνη, κορτιζόνη).
Το αλκοόλ είναι γνωστό ότι ευθύνεται για ηπατική δυσλειτουργία αρχικά και κίρρωση του ήπατος αργότερα. Οι δύο αυτές καταστάσεις επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τη νεφρική λειτουργία και συχνά σχετίζονται με σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια.
Είναι αλήθεια ότι η κατάχρηση αλκοόλης διαταράσσει την ισορροπία των βασικών ηλεκτρολυτών;
Ναι. Η κατάχρηση αλκοόλης μπορεί να οδηγήσει σε υπονατριαιμία (χαμηλό νάτριο στο αίμα), χαμηλό φώσφορο, χαμηλό μαγνήσιο και χαμηλό ασβέστιο στο αίμα. Όλοι αυτοί οι ηλεκτρολύτες είναι αναγκαίο να έχουν τη σωστή ισορροπία για τη λειτουργία του σώματος μας.
Ποιο είναι το όριο κατανάλωσης αλκοόλ;
Πρέπει να συμβουλεύεστε τον θεράποντα νεφρολόγο σας. Ένας ικανοποιητικός κανόνας είναι να καταναλώνονται όχι περισσότερα από 1-2 ποτά την ημέρα για άντρες και ένα ποτό την ημέρα για γυναίκες ή για όποιον είναι άνω των 65 ετών.
Συμπερασματικά, η περιστασιακή χρήση αλκοόλ δεν δημιουργεί προβλήματα, αλλά η κατάχρησή του δημιουργεί. Τα καλά νέα είναι ότι η σωστή επικοινωνία με τον γιατρό σας και ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να σας εξασφαλίσουν την υγεία των νεφρών σας και την αποφυγή της νεφρικής νόσου.
Από την Επιστημονική Διευθύντρια Καλλιόπη Ρέτσα
Βιβλιογραφία
1: Arroyo V, Moreau R, Jalan R, Ginès P; EASL-CLIF Consortium CANONIC Study.Acute-on-chronic liver failure: A new syndrome that will re-classify cirrhosis. JHepatol. 2015 Apr;62(1 Suppl):S131-43. doi: 10.1016/j.jhep.2014.11.045. Review.
2: Cheungpasitporn W, Thongprayoon C, Kittanamongkolchai W, Brabec BA,O'Corragain OA, Edmonds PJ, Erickson SB. High alcohol consumption and the risk of renal damage: a systematic review and meta-analysis. QJM. 2015 Jul;108(7):539-48.doi: 10.1093/qjmed/hcu247. Epub 2014 Dec 16. Review.
3: Steele MR, Belostotsky V, Lau KK. The dangers of substance abuse in adolescents with chronic kidney disease: a review of the literature. CANNT J.2012 Jan-Mar;22(1):15-22; quiz 23-4. Review. PubMed PMID: 22558679.
4: Rodrigo R, Rivera G. Renal damage mediated by oxidative stress: a hypothesis of protective effects of red wine. Free Radic Biol Med. 2002 Aug 1;33(3):409-22. Review. PubMed PMID: 12126763.
5: Vupputuri, S. and Sandler, D.P. Lifestyle risk factors and chronic kidney disease. Ann Epidemiol. 2003;13: 712–720
6: White, S.L., Polkinghorne, K.R., Cass, A. et al. Alcohol consumption and 5-year onset of chronic kidney disease: the AusDiab study. Nephrol Dial Transplant. 2009; 24: 2464–2472
7: Reynolds, K., Gu, D., Chen, J. et al. Alcohol consumption and the risk of end-stage renal disease among Chinese men. Kidney Int. 2008; 73: 870–876.